Gita satsang 13.11 (aratir janasamsadi)

mayi cananya-yogena
bhaktir avyabhicarini
vivikta-desa-sevitvam
aratir jana-samsadi || 13.11

"..constant and unalloyed devotion to Me, resorting to solitary places, detachment from the general mass of people .."

ಮಯಿ ಚಾನನ್ಯಯೋಗೇನ ಭಕ್ತಿರವ್ಯಭಿಚಾರಿಣಿ |
ವಿವಿಕ್ತದೇಶಸೇವಿತ್ವಂ ಅರತಿರ್ಜನಸಂಸದಿ || ೧೩.೧೧

ಈ ಅಧ್ಯಾಯದಲ್ಲಿ ಇದುವರೆಗು ಹೇಳಿದ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಸಂಕ್ಷೇಪವಾಗಿ ತಿಳಿಸುತ್ತಾನೆ. ಅರ್ಜುನ ಕೇಳುತ್ತಾನೆ ’ಕ್ಷೇತ್ರ ಯಾವುದು, ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞ ಯಾರು, ಜ್ಞಾನ ಯಾವುದು?’ ಎಂದು.
ಉತ್ತರವಾಗಿ ಕೃಷ್ಣ ಈ ಇಡಿ ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡವೇ ಕ್ಷೇತ್ರ ಮತ್ತು ಸ್ವಯಂ ಕೃಷ್ಣನೆ ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾನೆ. ಮುಂದೆ ಜ್ಞಾನ ಎಂದರೆ ಏನು ಎಂದು ತಿಳಿಸುತ್ತಾ, ಜ್ಞಾನ ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳಲು ದಾರಿ ಯಾವುದು ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾನೆ.
ಅಲ್ಲಲ್ಲಿ ೨ನೇ ಅಧ್ಯಾಯದಿಂದ ಈ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ತಿಳಿಸಿದ್ದಾನೆ ಆದರೆ, ಇಲ್ಲಿ ಒಂದೆಡೆ ಎಲ್ಲವನ್ನೂ summarize ಮಾಡಿ ಹೇಳುತ್ತಾನೆ.
ಜ್ಞಾನಕ್ಕೆ ೨೦ ಸಾಧನಗಳು ಎಂದು ತಿಳಿಸುತ್ತಾನೆ.
"ಅಮಾನಿತ್ವಂ ಅದಂಬಿತ್ವಂ.."
ಅಹಂಕಾರ ತೋರಿಸಿಕೊಳ್ಳದೆ ಇರುವುದು, ಅತ್ಯಾಸಕ್ತಿ ಇರದೆ ಇರುವುದು ಮುಂತಾದ ೨೦ ಸಾಧನಗಳು.

’ಮಯಿ ಚಾನನ್ಯಯೋಗೇನ ಭಕ್ತಿರವ್ಯಭಿಚಾರಿಣಿ’
’ಅನನ್ಯಯೋಗ’ ಎಂಬುದನ್ನು ಹಿಂದಿನ ೯ನೆ ಅಧ್ಯಾಯದಲ್ಲಿ ’ಅನನ್ಯಾಶ್ಚಿಂತಯಂತೋ ಮಾಂ..’ ಮತ್ತು ೧೨ನೆ ಅಧ್ಯಾಯದಲ್ಲಿ ’ಅನನ್ಯಾನೈವ ಯೋಗೇನ ಮಾಂ ಧ್ಯಾಯಂತ ಉಪಾಸತೆ..’ ಹೇಳಿದ್ದಾನೆ.

ಅಲ್ಲಿ ನೋಡಿದಂತೆಯೆ, ಇಲ್ಲೂ ಸಹ, ಅನನ್ಯ ಯೋಗ ಎಂದರೆ, ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಬೇರೆ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಚಿಂತಿಸದೇ, ಕೇವಲ ಪರಮಾತ್ಮನ ಬಗ್ಗೆಯೇ ಚಿಂತಿಸುವುದು ಮತ್ತು, ಅನ್ಯ ದೇವತೆಗಳನ್ನು ಸ್ವತಂತ್ರರೆಂದು ಪೂಜಿಸಿದೇ, ಪರಮಾತ್ಮನೊಬ್ಬನೇ ಸ್ವತಂತ್ರ, ಸರ್ವೋತ್ತಮ ಎಂದು ಅವನಲ್ಲಿಯೇ ಭಕ್ತಿಯನ್ನು ಇಡುವುದು. ಹೀಗೆ ಅವನನ್ನು ತಿಳಿದು ಇಟ್ಟುಕೊಂಡ ಭಕ್ತಿ ’ಅವ್ಯಭಿಚಾರಿಣಿ’ ಭಕ್ತಿ ಎಂದು ಆಗುತ್ತದೆ.
ಅಂದರೆ, ಪರಮಾತ್ಮನನ್ನು ಹೇಗೆ ತಿಳಿಯಬೇಕೊ ಹಾಗೆ ತಿಳಿದುಕೊಂಡು, ಅವನಲ್ಲಿ ಭಕ್ತಿಯನ್ನು ಇಡುವುದು, ’ಅವ್ಯಭಿಚಾರಿಣಿ’ ಭಕ್ತಿ ಎಂದು. ಅನ್ಯ ದೇವತೆಗಳನ್ನು ಕೃಷ್ಣನಿಗಿಂತ ಉತ್ತಮರು ಎಂದು ಮುಂತಾಗಿ ಯೋಚಿಸಿ ಭಕ್ತಿ ಮಾಡುವುದು ’ವ್ಯಭಿಚಾರಿಣಿ’ ಭಕ್ತಿಯಾಗುತ್ತದೆ.
ಹೀಗೆ, ಪರಮಾತ್ಮನಲ್ಲಿ ಅನನ್ಯಯೋಗದಿಂದ ಭಕ್ತಿಯನ್ನು ಇಟ್ಟು ಪೂಜಿಸಿವುದು, ಅವನ ಜ್ಞಾನ ಪಡೆಯುವ ಮಾರ್ಗ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾನೆ.

ಮುಂದುವರೆದು,
’ವಿವಿಕ್ತ ದೇಶಸೇವಿತ್ವಂ ಅರತಿರ್ಜನಸಂಸದಿ’ ಎನ್ನುತ್ತಾನೆ.
ನಿರ್ಮಲವಾದ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಇರುವುದು ಮತ್ತು ಜನಸಮೂಹದ ನಡುವೆ ಇರಲು ಬಯಸದೆ ಇರುವುದು.

ಜನರ ನಡುವೆ ಇರುವುದು ಎಂದರೆ ಮಾತು-ಹರಟೆ ಕೇವಲ ದೇವರ ವಿಷಯದಿಂದ ದೂರ ಹೋದಂತೆ. ಮನಸ್ಸು ಚಂಚಲವಾಗುವುದು ಇವೆಲ್ಲ ಜನರ ನಡುವೆ ಇರುವುದರಿಂದ ಆಗುವ ದುಷ್ಪರಿಣಾಮಗಳು. ಆದ್ದರಿಂದ ಜನಸಂದಣಿ ಇಲ್ಲದ ನಿರ್ಮಲ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಇರುವುದೂ ಜ್ಞಾನಕ್ಕೆ ದಾರಿ ಎಂದು ಹೇಳಿದೆ.
ಇನ್ನೊಂದು ಕಡೆಯಲ್ಲಿ ಜನರ ಸಹವಾಸ ಬಿಡುವುದು ಎಂದರೆ, ಕೆಟ್ಟ ಜನರ ಸಹವಾಸ ಬಿಡುವುದು ಎಂಬ ವಿಶೇಷ ಅರ್ಥವು ಇದೆ.

ನಮಗೆ crowd psychology ವಿಷಯ ತಿಳಿದೆ ಇದೆ. ಜನ ಸಮೂಹ ನಡೆದಂತೆ ನಾವು ನಡೆಯುತ್ತೇವೆ. ಕೆಟ್ಟ ಗುಂಪು ಇದ್ದರೆ, ನಾವು ಕೆಟ್ಟ ರೀತಿಯಲ್ಲೇ ನಡೆಯುತ್ತೇವೆ. ಒಳ್ಳೆಯ ಜನರ ಸಹವಾಸವಿದ್ದರೆ, ನಮಗೆ ಒಳ್ಳೆಯದೇ ಆಗುತ್ತದೆ.

ಭಾಗವತ ೧೧ನೇ ಸ್ಕಂದದಲ್ಲಿ ’ಉದ್ಧವ ಗೀತೆ’ ಬರುತ್ತದೆ. ಅದೂ ಕೃಷ್ಣನು ಉದ್ಧವನಿಗೆ ಉಪದೇಶಿಸಿದ ಗೀತೆ. ಆ ಉದ್ಧವ ಗೀತೆಯ ಒಳಗೆ ಮತ್ತೊಂದು ಕಥೆ ಹೇಳುತ್ತಾನೆ ಕೃಷ್ಣ ಅದು ಒಬ್ಬ ಅವಧೂತನದು.
ಅದು ಒಬ್ಬ ಅವಧೂತನ ಗೀತೆ.
ಅದರಲ್ಲಿ ಯಯಾತಿ ಮಹಾರಾಜ ಒಬ್ಬ ಅವಧೂತನನ್ನು ಭೀಟಿಯಾದಾಗ ಕೇಳುತ್ತಾನೆ, ’ನೀನು ಹೇಗೆ ಸದಾ ಸಂತೋಷವಾಗಿ ಇರುತೀಯ? ನಾನು ಮಹಾರಾಜನಾಗಿಯೂ ಚಿಂತೆಯಲ್ಲಿ ಇರುತ್ತೇನೆ. ನಿನಗೆ ಹೀಗೆ ಇರಲು ಹೇಳಿ ಕೊಟ್ಟವರು ಯಾರು? ಯಾರು ನಿನ್ನ ಗುರು?’ ಎಂದು
ಆಗ ಆ ಅವಧೂತ, ’ಪ್ರಕೃತಿಯೇ ನನ್ನ ಗುರು; ೨೪ ಗುರುಗಳು ನನಗೆ ಇದ್ದಾರೆ. ಅವರಿಂದ ನಾನು ಕಲಿತೆ’ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾನೆ.
ಸೂರ್ಯ, ಚಂದ್ರ, ಸಮುದ್ರ, ಒಂದು ಮಗು, ಮುಂತಾದ ೨೪ ಗುರುಗಳನ್ನು ತಿಳಿಸುತ್ತಾನೆ. ಒಬ್ಬೊಬ್ಬರಿಂದ ಒಂದೊಂದು ಕಲಿತೆ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾನೆ.
ಅಲ್ಲಿ ಒಂದು ಹೆಣ್ಣು ನನ್ನ ಗುರು. ಅವಳಿಂದ ನಾನು ಕಲಿತೆ ಎಂದು ಆ ಕಥೆಯನ್ನು ಹೇಳುತ್ತಾನೆ.

ಆ ಕಥೆಯಲ್ಲಿ, ಒಂದು ಮನೆಗೆ ಒಬ್ಬ ಅತಿಥಿ ಬರುತ್ತಾನೆ. ಆಗ ಆ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ಒಬ್ಬ ಹೆಣ್ಣು ಮಗಳು ಇರುತ್ತಾಳೆ. ಆ ಅತಿಥಿಗೆ ಅಡುಗೆ ತಯಾರಿ ಮಾಡಬೇಕಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಆಗ ಅವಳು ಆತನನ್ನು ಹೊರಗೆ ಕೂರಿಸಿ, ಕೋಣೆಯಲ್ಲಿ ಭತ್ತ ಕುಟ್ಟಿ ಅಡುಗೆ ಮಾಡಲು ಶುರು ಮಾಡುತ್ತಾಳೆ. ಆಗ ಅವಳು ತೊಟ್ಟ ಬಳೆಗಳು ಝಲ್-ಝಲ್ ಶಬ್ದ ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಆ ಶಬ್ದದಿಂದ ಆ ಅತಿಥಿಗೆ ತಾನು ಕೆಲಸ ಮಾಡುವುದು, ಭತ್ತ ಕುಟ್ಟುವುದು ತಿಳಿಯುವುದು ಎಂದು ಆಕೆಗೆ ಕಳವಳ ಆಗುತ್ತದೆ. ಆಗ ಅವಳು ಆ ಶಬ್ದ ಬರಬಾರದು ಎಂದು, ತಾನು ತೊಟ್ಟುಕೊಂಡಿದ್ದ ಸುಮಾರು ಬಳೆಗಳನ್ನು ತೆಗೆಯುತ್ತಾಳೆ. ತನ್ನ ಎರಡು ಕೈಗಳಿಗೆ ಕೇವಲ ಎರಡೆರೆಡರು ಬಳೆಗಳನ್ನು ತೊಟ್ಟು ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು ಶುರು ಮಾಡುತ್ತಾಳೆ.
ಆದರೂ, ಸಣ್ಣದಾದ ಶಬ್ದವಾಗುತ್ತಾ ಇರುತ್ತದೆ.
ಕಡೆಗೆ ಮತ್ತೂ ಎರಡು ಬಳೆಗಳನ್ನು ತೆಗೆದು ಬಿಡುತ್ತಾಳೆ. ಒಂದೊಂದು ಕೈಗೆ ಒಂದೊಂದೆ ಬಳೆ ತೊಟ್ಟುಕೊಂಡು ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಾಳೆ. ಯಾವ ಶಬ್ದವು ಆಗುವುದಿಲ್ಲ.

ಇದರಿಂದ ಅವಧೂತನು ಕಲಿತದ್ದು ಏನೆಂದರೆ, ಸುಮಾರು ಬಳೆಗಳಿದ್ದಾಗ ಜೋರಾಗಿ ಶಬ್ದವಾಗುತ್ತಾ ಇರುವಂತೆ. ಹೆಚ್ಚು ಜನರಿದ್ದಾಗ ಬರೀ ಕೋಪ-ತಾಪ-ಜಗಳ ಇವುಗಳೆ ಇರುತ್ತವೆ.
ಇಬ್ಬರೇ ಇದ್ದರೂ, ಏನೊ ಒಂದು ಕಷ್ಟ-ಸುಖ ಮಾತಾಡಿಕೊಳ್ಳುತಾ ಇರುತ್ತೇವೆ. ’ಕಾಡು ಹರಟೆ -ಪಂಚಾಯಿತಿ’ ವಿಷಯಗಳಲ್ಲಿ ಇರುತ್ತೇವೆ. ಅದೇ ಒಬ್ಬರೇ ಇದ್ದಾಗ, ಯಾವ ಜಂಜಾಟವಿಲ್ಲದೇ ನಾವು ಕಾರ್ಯಮಗ್ನರಾಗುತ್ತೇವೆ. ದೇವರ ಕಡೆ ಹೊರಳುತ್ತೇವೆ.
’ಅರತಿರ್ಜನಸಂಸದಿ’

Gita satsang 12.7 (tesham aham samuddharta)

tesam aham samuddharta
mrtyu-samsara-sagarat
bhavami na cirat partha
mayy avesita-cetasam || 12.7

For one who worships Me, giving up all his activities unto Me and being devoted to Me without deviation, engaged in devotional service and always meditating upon Me, who has fixed his mind upon Me, O son of Prtha, for him I am the swift deliverer from the ocean of birth and death.

तॆषामहं समुद्धर्ता मृत्यु संसार सागरात्
भवामि न चिरात् पार्थ मय्यावॆशितचॆतसाम् ॥ 12.7

This verse and the previous one combined is like a summary of what we have learnt so far.
Whoever, सर्वाणि कर्माणि मयि संन्यस्य submits all their deeds unto me,
मय्यावॆशित चॆतसाम् अनन्यॆनैव यॊगॆन मां ध्यायंत उपासते
worship me devoting themselves completely in mind and in अनन्य यॊग
तॆषामहं समुद्धर्ता भवामि
I lift them up
न चिरात् मृत्यु संसार सागरात्
and immediately grant them mOksha, emancipation from this ocean of samsaara

Arjuna, in the beginning of the chapter asks the Lord whether worshipping Him is better or worshipping the avyakta roopa lakshmi is better.
Lord replies that even if you worship Lakshmi you will reach me ultimately. But it is difficult to worship Laxmi while it is easy to worship Him.

In the first 3 verses, Lord explains the worship of Goddess Lakshmi and in the current two, He explains His worship where Lord beautifully compares the two kinds of upaasana.
He says, अवय्क्तम् पर्युपासते.
Not just upaasate, but paryupaasate, one who properly does the upaasana of lakshmi.
Where as in the current verse, he just says,
मां ध्यायंत उपासते
We have seen in last time, how easy it is to do His upaasana,
पत्रं पुष्पं फलं तॊयं
is enough to worship Him

and Lord says for worshipping Lakshmi,
संन्नियमॆंद्रिय ग्रामं
not just niyamya, but saMnniyamya
complete control of all the senses. One requires complete control of all the senses to worship Lakshmi
Where as for worshipping Him, He says, even if there are few deficiencies, He will take care of covering for them.
तॆषामहं समुद्धर्ता भवामि
I shall provide them with the power of self control and lift Him up.
We have seen this earlier too
यॊगक्षॆमं वहाम्यहं
न मॆ भक्तः प्रणश्यति

And also, He says,
क्लॆषॊ अधिकतरः तॆषां - अधिक क्लॆषः
with lot of difficulty is it possible to attain mOksha through the blessings of Lakshmi.

Whereas, here, Lord uses,
न चिरात्
instantly, will He bless His devotees.

कृष्णन नेनेदरे कष्ट ओंदिष्टिल्ल, कृष्ण एनबारदे?!
We have seen the stories of gajendra, where Lord instantly comes and blesses the elephant
सिरिगे हॆळदे बंदे
or during ajaamiLa's episode, where Lord instantly sends His dootaas, before Yama's servants take Ajamila away.

Thus it is very easy to worship the Lord and get moksha than worship Lakshmi.
But we all know that Lakshmi is all powerful. We saw during previous satsang
दैवि ह्यॆषा गुणमयि मम माया दुरत्यया
She is daivi and duratyaya, divine and difficult to subserviate. But she is His adheena; His subordinate and hence should be worshipped as such, along with Him.
Thats why, we say,
अनन्यॆनैव यॊगॆन
We have read in dvaadasha stotra
विश्वस्थितिप्रलयसर्गमहाविभूति
वृत्तिप्रकाशनियमावृतिबंधमोक्षाः
All this creation, sustenance, destruction of the universe etc, including moksha, is just obtained by the side long glance of Lakshmi
य़स्या अपांगलवमात्रत
अपांग = side long glance, लवमात्रत = very little
leads to all this.
But, such Lakshmi
श्रीः यत् कटाक्ष बलवति
is because of the kind look of Lord Ajita.
Additionally, Madhwaacharya says in the last verse of this stotra,
यः स्तोत्रं ऎतदभियात् तयॊरभीष्टम्
those who worship Goddess Lakshmi like this, knowing that all the greatness of Goddess lakshmi is due to the grace of Lord, for them, all their wishes will be fulfilled!

Thus, we have to submit all the deeds to the Lord, with the understanding that he is the doer inside us,
worship Him with great devotion in mind with the understanding that He is the supreme being, sarvottama, then the Lord will lift us immediately out of this ocean of life-death, and provide us moksha.

Gita Satsang 7.14 (mama maaya duratyaya)

daivi hy esa guna-mayi
mama maya duratyaya
mam eva ye prapadyante
mayam etam taranti te || 7.14

This divine energy of Mine, consisting of the three modes of material nature, is difficult to overcome. But those who have surrendered unto Me can easily cross beyond it.

दैवी ह्येषा गुणमयी मम माया दुरत्यया ।
मामेव ये प्रपद्यंते मायामेतां तरंति ते ॥ 7.14

In this 7th chapter, Lord Krishna starts with describing what is j~nana and vij~nana - knowledge and special knowledge!
He starts with explaining how He is the fluid in water, the luminance in the objects of light and then He says that to summarize, He is everywwhere - the whole of this universe is filled by His effulgence; this such universe which is three-fold (with three-fold attributes -guNas) is His.
But, He continues, all the jIvas in the universe being entangled by the three-fold attributes, none are able to figure out that He is the ultimate reality and none are able to see that He is a-prakRuta (not belonging to this nature and hence beyond this nature) due to His 'Maya'.
(Maya, is popularly denoted as 'illusion'. But this can hardly be called as an illusion, it is better called the divine energy)

Now, we are come across a lot of questions:
- How is it that none is able to figure out this super-natural capacity of Lord?
- How did His Maya get so much power? How did His Maya become so powerful?
- Does He also get entangled by the Maya?
- Is there anyway we can get out of this Maya? anytime has anybody gotten out of this entanglement?

And, Lord answes this with the current verse.
एषा गुणमयी माया दुरत्यया
This Maaya, of 3-fold attributes, is difficult to surmount.
Here, Maya means Durga; and hence She is duratyaya!
Nobody can surmount this Maya and nobody has ever able to get over this Maya.

Then, is Lord capable of surmounting Her?
मम माया , says the Lord
"She is Mine. She belongs to Me". This Maya, Durga, is one in billionth part of the Lord. But, none of the Gods like Brahma and Shiva can equal her one millionth part!

How does She get so much power? and only Her?
दैवी 'She is divine', says the Lord.
She belongs to Me, Deva and hence She is daivi.
Deva, is derived from the root 'divu' दिवु
दिवु क्रीडा विजिगीषा व्यवहार द्युति स्तुति स्वप्न मॊद मद कांति गतिषु ।
divu means sport or play - kreeDa.
- For whom this creation, sustenance and destruction of this whole universe is just a play, such a Lord is 'divu'. Lord does not have to perspire to do this activity; it is just a sporting activity for Him. Such a Lord is said to have created this whole of universe by just the movement of His eyebrow.
-And Gods like Brahma wait and watch the Lord's eyebrow, 'Will He order us something today by the movement of His brows!?'
The same is mentioned in Dvadasha stotra by Madhvacharya
..पद्मजादि प्रदीक्षितं । भ्रूभंग पारमॆष्ट्यादि पददायि विमुक्तिदम् ॥ द्वा.स्तो. १.११
divu means vijigeeSha, desire to conquer.
- Not just the desire to conquer but also the capability to conquer is rested only with Lord Sri Krishna
divu similarly means dyuti - splendor, stuti - adoration etc
- All the words in this world are nothing but praises of the Lord. He is the one who is the intended object of any word by super primary meaning परममुख्यवृत्तया सर्व शब्दवाच्य
- Not only all words but all alphabets, letters, and sounds are His adorations!
Thus He is 'Deva'

Now, since this Maya-Durga belongs to such a 'deva', She is 'daivi' and thus She is this all-powerful Maya, the divine energy.

Then, there is no way one can attain the knowledge of the Lord, because it is impossible to surmount this Maya and know Him!
'No, it is not like that', says the Lord.
मामेव ये प्रपद्यंते मायामेतां तरंति ते
'Those who surrender unto Me, take shelter in Me, such people will be able to surmount this Maya'
Grace of the Lord is required, otherwise, it is impossible to get over the Maya thus it is possible to know Him only by those who take complete shelter in Him, surrender everything unto Him and wholly depend on Him.

And what is the easy way to do this?
If we humbly serve and devoutly worship our Gurus, the spiritual masters, then, such a worship done with adoration definitely reaches the Lord. Because, Lord has a special manifestation in the Guru; So, a true devotee understanding that there is a special manifestation of the Lord in his Guru, worships Him. Not only that, a true devotee also knows that such a Guru, who has himself overcome this Maya is a staunch devotee of the Lord, is nothing but a representation of the Lord Himself.
Such a Guru helps the individual overcome the Maya and attain the Lord.

Gita satsang 7.1 (mayyasakta manaah)

mayy asakta-manah partha
yogam yunjan mad-asrayah
asamsayam samagram mam
yatha jnasyasi tac chrnu || 7.1

Now hear, O son of Prtha [Arjuna], how by practicing yoga in full consciousness of Me, with mind attached to Me, you can know Me in full, free from doubt.

मय्यासक्त मनाः पार्थ यॊगं युंजन् मदाश्रयः ।
असंशयं समग्रं मां यथा ज्ञास्यसि तच्छृणु ॥ 7.1

So far, Krishna explains the ways to procure j~jaana, knowledge.
1) Do your duties without thinking about the fruits, etc., from 3-5 chapters
2) dhyaana - meditation
one is external and the other internal path to reach knowledge.

Now, starting from the 7th chapter, Lord starts explaining the fruit of knowledge! and that is the Lord Himself!!
He starts explaining His greatness, His mahima.

1. यॊगम् युंजन्
While doing yOga - doing yoga in this way - dhyaana yoga and karma yoga, as explained in the previous chapters.
One does his duties; but how?
- does them for the Lord
- without thinking about fruits
- by submitting all his works to Lord
And meditates on the Lord. Everyday and everytime, one is thinking about the Lord.

and how does one meditate?

2. आसक्तमनाः
With a love filled mind, a devoted mind; yoga with a devoted mind
Kamsa and Shishupaala kept thinking about the Lord always - meditated on Him. But how? It was with enmity in their minds.
They used to think about Krishna while sleeping, while waking, while walking and all the while! But it was not through devotion but through hatred and fear.
So, 'yogam yunjan' - perform dhyaana/karma yoga, but with a love-filled, devoted mind - aasaktamana

3. And, मदाश्रयः - One should think that the Lord is the one who is getting all the works done by me, by taking refuge in the Lord, because He is the one who protects.
The person who prays thus and does his dhyaana/karma yoga, will know Him..

4. यथा ज्ञास्यसि तच्छृणु
'Such a person will know Me!'
and how will he know? how much will he know?

5. असंशयं समग्रं
One who does his duty, thinking about the Lord always, with a devoted mind and taking shelter in the Lord, such a person will know Him completely, thouroughly without any doubt!

samagram - Here 'thorough' does not mean that a person can know God thoroughly and completely in the literal sense.
No person can know the Lord completely. Only the Lord can Himself know Him thoroughly.
Here, it means that, one will know the Lord, thorough to his capability, not more.
- One can take the example of the ocean. Can anybody know the ocean thoroughly?
We can take a small spoon to the ocean. Drink and taste the water.
Or we can take a bucket, or a tanker and can fill the container with the water.
The water in the ocean never reduced. But we got an idea of the water in the ocean. We can get an idea of the ocean.
We get water, but, only as much as our container can hold.
- whatever is our capability, our yogyata, only that much is the knowledge.

So, when Lord says, 'you will know Me thoroughly', it means only as much as your capability is!

6. And the Lord says one more thing - असंशयं
'You will know Me beyond doubt, beyond suspicion and disbelief'
We should know the Lord beyond doubts, the way it was known to Prahlada.

While Hiranyakashipu, asks Prahlada, with a sword in his hand, 'Is there a God, other than me?!'
'Yes, for sure'
'Is He here, in this pillar?'
'Yes, for sure'

But, we have only doubts and suspicion regarding God. It starts with
'which God?'
'is He pure bliss? is there no misery?'
'But, as Lord Rama, He has undergone misery!'
'He prayed to God Shiva and installed a Shiva-linga'
Full of disbelief.

It should not be thus. Thats the reason, Krishna says, 'asamshayam', beyond doubt and suspicion.

Madvacharya repeats in His Dwadasha stora, whatever was told by Lord Vedavyasa.

शृणुतामल सत्य वचः परमं शपथेरितमुच्छ्रित बाहुयुगम् ।
I take a solemn oath with both my arms raised high (and say this)
न हरेः परमो न हरेः सदृशः परमः सतु सर्व चिदात्मगणात्॥
There is none superior to Hari, there is not even one similar to Hari. He is the greatest amongst all chethanas.

Gita satsang 6.5 (uddhared aatmana atmaanam)

uddhared atmanatmanam
natmanam avasadayet
atmaiva hy atmano bandhur
atmaiva ripur atmanah || 6.5

A man must elevate himself by his own mind, not degrade himself. The mind is the friend of the conditioned soul, and his enemy as well

ಉದ್ಧರೇದಾತ್ಮನಾತ್ಮಾನಂ ನಾತ್ಮಾನಂ ಅವಸಾದಯೇತ್ |
ಆತ್ಮೈವ ಹಿ ಆತ್ಮನಾ ಬಂಧುಃ ಆತ್ಮೈವ ರಿಪುರಾತ್ಮನ್ಃ || 6.5

ಇಲ್ಲಿ ’ಆತ್ಮ’ ಶಬ್ದಕ್ಕೆ ಎರಡು ಅರ್ಥ ಹೇಳಲಾಗಿದೆ

ಒಂದು, ’ಆತ್ಮನಾ’ ಎಂದರೆ ಮನಸ್ಸಿನಿಂದ - ಮನಸ್ಸಿನ ಮೂಲಕ, ಆತ್ಮದ -ಜೀವದ ಉದ್ಧಾರ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು.
ನಾತ್ಮಾನಂ ಅವಸಾದಯೇತ್ - ದುಃಖ ಭಾಗಿ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬಾರದು.
ಮನವೇ ಬಂಧು, ಮನವೆ ರಿಪು - ಶತ್ರು

ಮನಸ್ಸಿಗೆ ವಿಶೇಷ ಸ್ಥಾನ ನೀಡಲಾಗಿದೆ. ಇಂದ್ರಿಯಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖವಾದುದು ಮನಸ್ಸು.
’ಮನಷಷ್ಠಾನೀಂದ್ರಿಯಾಣಿ’ (೧೨)
’ಇಂದ್ರಿಯಾಣಾಂ ಮನಶ್ಚಾಸ್ಮಿ ’ (೧೦)

ಇಂಥ ಮನಸ್ಸಿನ ಮೂಲಕ ನಮ್ಮ ಉದ್ಧಾರ ಆಗಬೇಕು. ಸುಖ ಭಾಜನವಾಗಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು; ದುಃಖ ಕೊಡಬಾರದು.

ಮನಸ್ಸೆ ಬಂಧು ಮತ್ತು ಮನಸ್ಸೆ ಶತ್ರು ಹೇಗೆ?
ಯಾರು ಮನಸ್ಸನ್ನು ತನ್ನ ವಶಕ್ಕೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿದ್ದಾನೊ ಅವನಿಗೆ ಮನಸ್ಸೆ ಬಂಧು ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಅದೇ ಮನಸ್ಸು ಶತ್ರುವಿನಂತೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತದೆ.

ಇಂಥ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಹೇಗೆ ವಶ ಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು?
’ಇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಹಯನಾಹುಃ’
ಇಂದ್ರಿಯಗಳು ಎಂದರೆ ಕುದುರೆಗಳಂತೆ. ಅವುಗಳನ್ನು ಹೇಗೆ ನಿಗ್ರಹಿಸುವುದು? -- ಬುದ್ಧಿಯ ಮೂಲಕ
’ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಧೃತಗ್ರಹೀತಯ’ ಎಂದು ಸ್ವತಃ ಕೃಷ್ಣನೆ ಮುಂದೆ ತಿಳಿಸುತ್ತಾನೆ.

ನಮ್ಮ ಕುದುರೆಯಂತಹ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಪರಮಾತ್ಮನ ಕಡೆಗೆ ತಿರುಗಿಸಬೇಕು. ಬುದ್ಧಿಯು ಮನಸ್ಸಿಗೆ ಸಾರಥಿಯಾಗಬೇಕು. ಸರಿಯಾದ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿ ನಡೆಸಬೇಕು. ಜ್ಞಾನ ಸಿಗಬೇಕು. ಜ್ಞಾನ ಹೇಗೆ ಸಿಗುತ್ತದೆ? ಸತ್ಸಂಗ ಮಾಡಬೇಕು. ಗುರುವಚನ ಆಲಿಸಬೇಕು. ಆಗ ಮನಸ್ಸು ವಶಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತದೆ.

ಮಹಾಭಾರತದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಕಥೆ ಬರುತ್ತದೆ.
ಒಬ್ಬ ಅಲರ್ಕ ಎಂಬ ರಾಜನಿರುತ್ತದೆ. ಆತ ಒಮ್ಮೆ ’ಇಂದ್ರಿಯಗಳಲ್ಲವೆ ನಮಗೆ ಶತ್ರು? ನಾನು ಆ ಶತ್ರುಗಳನ್ನು ಕೊಂದು ಬಿಡುತ್ತೇನೆ.
ಕಣ್ಗಳಿದ್ದರೆ ಅಲ್ಲವೆ ನಾನು ಕೆಟ್ಟದ್ದನ್ನು ನೋಡುವುದು? ಆ ಕಂಗಳನ್ನು/ಕಿವಿಯನ್ನು ನಾನು ಕತ್ತರಿಸಿ ಬಿಡುತ್ತೇನೆ’ ಎಂದು ಆಯುಧ ಹಿಡಿದು ತನ್ನ ಕಣ್-ಕಿವಿಗಳನ್ನು ಕತ್ತರಿಸಲು ಹೋಗುತ್ತಾನೆ. ಆಗ ದೇವತೆಗಳು ಬಂದು ಅವನನ್ನು ತಡೆಯುತ್ತಾರೆ.
’ಏನಿದು? ಕೆಟ್ಟದ್ದು ನೋಡಬಾರದು ನಿಜ. ಹಾಗೆಂದು ಕಣ್ಣುಗಳನ್ನು ಕಿತ್ತು ಕೊಂಡರೆ, ಒಳ್ಳೆಯದೂ ನಿನ್ನಿಂದ ನೋಡಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ!’
ಟಿ.ವಿ. ನೋಡಬಾರದು ಎಂದು ಕಣ್ಣು ಕಿತ್ತುಕೊಂಡರೆ, ತಿರುಪತಿ ಶ್ರೀನಿವಾಸನ ದರ್ಶನದಿಂದಲೂ ವಂಚಿತರಾಗಬೇಕಾದೀತು. ಕೆಟ್ಟದ್ದನ್ನು ಕೇಳಬಾರದು ಎಂದು ಕಿವಿಯನ್ನು ಕಿತ್ತುಕೊಂಡರೆ, ಸಚ್ಛಾಸ್ತ್ರ ಶ್ರವಣದ ಭಾಗ್ಯದಿಂದ ವಂಚಿತನಾಗಬೇಕಾದೀತು.
ಇಂದ್ರಿಯಗಳನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುವುದಲ್ಲ; ಅವುಗಳು ಕೆಟ್ಟದ್ದರ ಕಡೆಗೆ ಹೋಗದಂತೆ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಮುಖ್ಯ; ಜ್ಞಾನ ಬರುವುದು ಮುಖ್ಯ.

ಮತ್ತೊಂದು ಅರ್ಥ: ಆತ್ಮನಾ ಎಂದರೆ - ಪರಮಾತ್ಮನಾ - ಪರಮಾತ್ಮನ ಮೂಲಕ (ಬಹುಶಃ ಕೇವಲ ಮಧ್ವಾಚಾರ್ಯರು ಮಾತ್ರ ಈ ಅರ್ಥದಿಂದ ಇದನ್ನು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಿರುವುದು.)
ಕೇವಲ ನಮ್ಮ ಮನಸ್ಸಿನಿಂದ ನಮ್ಮ ಉದ್ಧಾರ ಸಾಧ್ಯವೆ? ಅದಕ್ಕೆ ದೇವರ ಅನುಗ್ರಹ ಬೇಕು.
ಕೇವಲ ಬಲ್ಬ್ ಇದ್ದು ಅದಕ್ಕೆ ವಿದ್ಯುತ್ ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಹೇಗೋ ಹಾಗೆ.

ಹೀಗೆ ದೇವರ ದಯೆಯಾಗಬೇಕು ಮತ್ತು ಆತನಿಂದಲೆ ಉದ್ಧಾರವಾಗಬೇಕು.
(ಯಮೈವೇಷಾ ವೃಣುತೇ ತೇನ ಹಿ ಲಭ್ಯಃ -- ಅವನು ಯಾರನ್ನು ತನ್ನವನನ್ನಾಗಿಸಲು ಬಯಸುವನೋ, ಅವರನ್ನೆ ವರಿಸುವನು!)

ಸರಿ, ಈಗ ಮುಂದಿನ ಶ್ಲೋಕಕ್ಕೆ ಹೇಗೆ ಅನ್ವಯ?
ದೇವರೆ ಜೀವನ ಬಂಧು ಮತ್ತು ಆತನೇ ಜೀವನ ಶತ್ರು.

ತ್ವಮೇವ ಮಾತಾ ಚ ಪಿತಾ ತ್ವಮೇವ
ತ್ವಮೇವ ಬಂಧು ಚ ಸಖಾ ತ್ವಮೇವ ||

ಇಲ್ಲೂ ಹಾಗೆಯೇ - ದೇವರೇ ಬಂಧು. ಆತನೆ ನಮ್ಮ ಉದ್ಧಾರಕ್ಕೆ ಕಾರಣ. ೧೨ನೆ ಅಧ್ಯಾಯದಲ್ಲಿ ಕೃಷ್ಣನೇ ಹೇಳುತ್ತಾನೆ:
ತೇಷಾಮಹಂ ಸಮುದ್ಧರ್ತಾ ಮೃತ್ಯು ಸಂಸಾರ ಸಾಗರಾತ್ | ೧೨.೭
’ನಾನೆ ಜೀವರ ಉದ್ಧಾರ ಮಾಡುವೆನು’ ಎಂದು.

ಯಾರನ್ನು ಉದ್ಧಾರ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ? ಯಾರಿಗೆ ಆತ ಬಂಧು?

ಯಾರು ಅವನನ್ನು ವಶ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೊ ಅವನಿಗೆ ಭಗವಂತ ಬಂಧುವಾಗುತ್ತಾನೆ! ಆದರೆ ಅವನನ್ನು ವಶ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಹೇಗೆ?
"ವಶಿ ವಶೇ ನ ಕಸ್ಯಾಪಿ" ಎಂದು ದ್ವಾದಶ ಸ್ತೋತ್ರದಲ್ಲಿ ಬಂದಿದೆ.
ಅವನನ್ನು ಭಕ್ತಿಯಿಂದ ವಶಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ಯಾರು ಪರಮಾತ್ಮನನ್ನು ಭಕ್ತಿಯಿಂದ ವಶಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ ಅವನಿಗೆ ಪರಮಾತ್ಮ ಬಂಧುವಾಗುತ್ತಾನೆ. ಅನುಗ್ರಹ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ. ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಅನುಗ್ರಹ ಮಾಡದೆ ಶತ್ರು ಸದೃಶನಾಗುತ್ತಾನೆ.

ಭೀಷ್ಮ ಮತ್ತು ಪರಶುರಾಮನ ಯುದ್ಧದ ಕಥೆ ಮಹಾಭಾರತದಲ್ಲಿ ಬರುತ್ತದೆ. ಅಂಬೆ (ಶಿಖಂಡಿಯೇ ಹಿಂದಿನ ಜನ್ಮದಲ್ಲಿ ಅಂಬೆ) ಪರಶುರಾಮರ ಹತ್ತಿರ ಹೋಗಿ, ತನಗೆ ಅನ್ಯಾಯವಾಗಿದೆ ಎಂದು ದೂರು ನೀಡುತ್ತಾಳೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಆಕೆಗೆ ತಿಳಿದಿದೆ, ಭೀಷ್ಮನನ್ನು ಸೋಲಿಸಲು ಪರಶುರಾಮನಿಂದ ಮಾತ್ರ ಸಾಧ್ಯ ಎಂದು.
ಪರಶುರಾಮನಾದರೋ ಸ್ವತಃ ಪರಮಾತ್ಮ! ಭೀಷ್ಮ ಆತನ ಪರಮ ಭಕ್ತ!!
ಪರಶುರಾಮನು ಬಂದು ಭೀಷ್ಮನಲ್ಲಿ ಕೇಳುತ್ತಾನೆ, ’ನನ್ನೊಡನೆ ಯುದ್ಧಮಾಡುವಿಯೋ ಇಲ್ಲ ಅಂಬೆಯನ್ನು ವಿವಾಹವಾಗುವಿಯೋ?’
ಭೀಷ್ಮ ಹೇಳುತ್ತಾನೆ, ’ಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿಯಾಗಿ ಇರುತ್ತೇನೆ ಎಂದು ಶಪಥ ಮಾಡಿದ್ದೇನೆ, ಯುದ್ಧ ಮಾಡುವೆ’ ಎಂದು.

ಈಗ ಭೀಷ್ಮ ಧನುರ್-ಬಾಣಗಳನ್ನು ಕೆಳಗಿಟ್ಟು, ಸೀದಾ ಪರಶುರಾಮನಲ್ಲಿ ಹೋಗಿ, ೩ ಸುತ್ತು ತಿರುಗಿ, ’ಪರಮಾತ್ಮ ನೀನೆ ರಕ್ಷಣೆ ಮಾಡು’ ಎನ್ನುತ್ತಾನೆ. ’ತಥಾಸ್ತು’ ಎಂದು ಪರಶುರಾಮನು ಅಭಯ ನೀಡುತ್ತಾನೆ.

ಇನ್ನೆಲ್ಲಿ ಸೋಲು ಭೀಷ್ಮನಿಗೆ?! ಸುಮಾರು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ನಡೆದ ಯುದ್ಧದ ನಂತರ, ದೇವತೆಗಳು ಬಂದು ಪರಶುರಾಮನಲ್ಲಿ ಬೇಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ, ಯುದ್ಧ ನಿಲ್ಲಿಸಲು.
ಇಲ್ಲಿ ಭೀಷ್ಮನು ತನ್ನ ಭಕ್ತಿಯಿಂದ ಪರಮಾತ್ಮನನ್ನು ವಶ ಮಾಡಿಕೊಂಡವ.

ಅದೇ ದುರ್ಯೋಧನ, ಕೃಷ್ಣನನ್ನು ಶಕ್ತಿಯಿಂದ ಕಟ್ಟಿ ಹಾಕಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಾನೆ. ತನ್ನ ವಿಶ್ವರೂಪ ತೋರಿಸುತ್ತಾನೆ ಕೃಷ್ಣ. ಮಾತ್ರವೇ ಅಲ್ಲ, ಮುಂದೆ ಕೆಲವೇ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಆತನ ಕುಲದ ನಾಶವೇ ಆಗಿ ಹೋಗುತ್ತದೆ.
ಇಲ್ಲಿ ಪರಮಾತ್ಮನೆ ಶತ್ರುವಾಗುತ್ತಾನೆ. ಅಲ್ಲಿ ಬಂಧುವಾಗಿ ರಕ್ಷಿಸುತ್ತಾನೆ!

Gita satsang 5.18

vidya-vinaya-sampanne
brahmane gavi hastini
suni caiva sva-pake ca
panditah sama-darsinah 5.18

The humble sage, by virtue of true knowledge, sees with equal vision a learned and gentle brahmana, a cow, an elephant, a dog and a dog-eater.

ವಿದ್ಯಾವಿನಯ ಸಂಪನ್ನೆ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೆ ಗವಿ ಹಸ್ತಿನಿ |
ಶುನಿ ಚೈವ ಶ್ವಪಾಕೆ ಚ ಪಂಡಿತಾಃ ಸಮ ದರ್ಶಿನಃ || 5.18

"ವಿದ್ಯಾವಿನಯರಾದ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರಲ್ಲಿ, ಗೋವಿನಲ್ಲಿ, ಆನೆಯಲ್ಲಿ, ನಾಯಿಯಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಚಂಡಾಲನಲ್ಲಿಯೂ ಜ್ಞಾನಿಗಳು(ಪಂಡಿತರು) ಸಮದರ್ಶಿಗಳಾಗಿರುತ್ತರೆ."

ಹೇಗೆ ಸಮದರ್ಶಿಗಳಾಗುತ್ತರೆ ಅಂದರೆ?
ಬ್ರಾಹ್ಮಣರಲ್ಲಿ, ಗೋವಿನಲ್ಲಿ, ಆನೆಯಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲರಲ್ಲಿಯೂ ಅಂತರ್ಯಾಮಿಯಾಗಿ ಇರುವವನು ಈ ಪರಮಾತ್ಮ ಒಬ್ಬನೆ. ಎಲ್ಲ ಜೀವಗಳ ಒಳಗೆ ಇರುವ ಈತನು ದೋಷದೂರನಾಗಿ ಇದ್ದು, ಸಮಾನನಾಗಿ ಇದ್ದಾನೆ. ಬ್ರಾಹ್ಮಣ-ಗೋವುಗಳ ಗುಣ-ದೋಷಗಳು ನಾನಾ ಬಗೆಯಲ್ಲಿ ಇದ್ದರೂ, ಅವುಗಳೊಳಗೆ ಇರುವ ಪರಮಾತ್ಮನ ರೂಪ ಮಾತ್ರ ಸಮಾನವಾಗಿರುತ್ತದೆ.
ಹೀಗೆ ಯಾರು ತಿಳಿಯುತ್ತಾರೊ, ಅವರಿಗೆ ಜ್ಞಾನ ಸಿಗುತ್ತದೆ. ಅವರು ಪಂಡಿತರು.

ಇಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ೩-೪ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳಿಗೆ ಸಮಾಧಾನ ಸಿಗುತ್ತದೆ:
೧. ದೇವರು ಎಲ್ಲರಲ್ಲೂ ಇದ್ದಾನೆಯೊ?
ಹೌದು ಪರಮಾತ್ಮನು ಎಲ್ಲರಲ್ಲೂ ಇದ್ದಾನೆ.
೨. ಹಾಗಾದರೆ ಆ ದೇವನು ನಾಯಿಯಲ್ಲೂ ಇದ್ದಾನೊ?
ಹೌದು.. ಆ ಪರಮಾತ್ಮನು ನಾಯಿಯೊಳಗೂ ಇದ್ದಾನೆ, ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ನಾಯಿ ಮಾಂಸ ಬೇಯಿಸಿ ತಿನ್ನುವವನ ಒಳಗೂ ಇದ್ದಾನೆ!
೩. ಹಾಗಾದರೆ, ಗೋವು-ನಾಯಿ ಎಲ್ಲವೂ ಒಂದೆಯೇ? ಎರಡನ್ನೂ ಸಮಾನವಾಗಿ ನೋಡೋಣವೆ? ನಾಯಿಯ ದೋಷ ದೇವರಿಗೆ ಬರೋಲ್ಲವೆ?

ಇಲ್ಲ, ಪರಮಾತ್ಮನು ಬೇರೆ ಬೇರೆ ದೇಹಗಳಲ್ಲಿ ಇದ್ದರೂ, ಆತ ದೋಷ ದೂರ. ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ಆಯಾ ದೇಹಗಳಲ್ಲಿ ಇದ್ದರೂ ಗುಣಪೂರ್ಣನಾಗಿಯೇ ಇರುತ್ತಾನೆ.
ಮುಂದಿನ ಶ್ಲೋಕದಲ್ಲಿ ಹೇಳುತ್ತಾನೆ:
"ನಿರ್ದೋಷಂ ಹಿ ಸಮಂ ಬ್ರಹ್ಮ ತಸ್ಮಾದ್ಬ್ರಹ್ಮಣಿ ತೇ ಸ್ಥಿತಃ||"

ಅವನ ಒಂದು ಹೆಸರೆ ’ಸಮ’ ಎಂದು. ವಿಷ್ಣು ಸಹಸ್ರನಾಮದಲ್ಲಿ ಬರುತ್ತದೆ.
"ಸಮಾತ್ಮ ಅಸಮ್ಮಿತ ಸಮಃ"

ಲೌಕಿಕದ ಒಂದು ಉದಾಹರಣೆಯನ್ನು ನೋಡಬಹುದು:
ಈಗ ಬಲ್ಬ್ (bulb) ಇದೆ. ಅದು ೬೦ ವ್ಯಾಟ್, ೧೦೦ ವ್ಯಾಟ್, ೦ ಕ್ಯಾಂಡಲ್, ಟ್ಯೂಬ್ ಲೈಟ್ ಹೀಗೆ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ರೀತಿಯವು ಇದ್ದಾವೆ.
ಒಂದೊಂದು ಬಲ್ಬ್ ಒಂದೊಂದು ರೀತಿಯ ಬೆಳಕು ಕೊಡುತ್ತದೆ.ಆದರೆ ಹಿಂದೆ ಇರುವ ವಿದ್ಯುತ್ (electric current) ಒಂದೆ.
ಅದೇ plug-point , ಅದೇ holder ಇದ್ದರೂ, ೧೦ ವ್ಯಾಟ್ ಬಲ್ಬ್ ಹಾಕಿದರೆ ಬರುವ ಪ್ರಕಾಶವೇ ಬೇರೆ. ಅದನ್ನು ತೆಗೆದು ೧೦೦ ವ್ಯಾಟ್ ಬಲ್ಬ್ ಹಾಕಿದರೆ ಬೆಳಕು ಹೆಚ್ಚು. ಆದರೆ ನಾವು ವಿದ್ಯುತನ್ನು ಯಾವುದೆ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು-ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲಿಲ್ಲ. ಈ ಬಲ್ಬನ್ನು ತೆಗೆದು ಮತ್ತೊಂದು energy saving incandescent ಬಲ್ಬ್ ಹಾಕಿದರೆ ಬರುವ ಬೆಳಕೆ ಬೇರೇ ರೀತಿಯದು.
ಇದು ಹೇಗೆ? ಎಂದರೆ, ಅದರ ಹಿಂದೆ ಅಂತರ್ಯಾಮಿಯಾಗಿ ಹರಿಯುತ್ತಿರುವ ವಿದ್ಯುತ್! ಅದೇ 230V, 50Hz, 150mA ವಿದ್ಯುತ್ ಆದರೆ, ಬಲ್ಬಿನ ಯೋಗ್ಯತೆಯ ಮೇಲೆ, ಅದರೆ capacity ಯಂತೆ ಬೆಳಕಿನ ರೂಪಾಂತರವಾಯುತ್ತದೆ.

ಇಲ್ಲೂ ಹಾಗೆಯೇ, ಆ ಅಂತರ್ಯಾಮಿ ಪರಮಾತ್ಮನೆ ಎಲ್ಲಾ ಜೀವಗಳ ಒಳಗೂ ಇದ್ದು, ಒಂದೆ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಇದ್ದು, ಜೀವಿಗಳಿಗೆ ಪ್ರೇರಣೆ ನೀಡುತ್ತಾನೆ. ಆತ ಎಲ್ಲರ ಒಳಗೂ ಸಮಾನವಾಗಿ ಇದ್ದರೂ, ಬೆಳಗುವ ವಿದ್ಯುತ್ತಿನಂತೆ ಅದೇ ಪೂರ್ಣ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಇದ್ದಾನೆ.
"ಪೂರ್ಣಮದಃ ಪೂರ್ಣಮಿದಂ"

ಹೀಗೆ ಜ್ಞಾನಿಗಳು ಆ ಶುದ್ಧ ಪರಮಾತ್ಮನ ಸಮಾನವಾದ ದೋಷ-ದೂರವಾದ, ಗುಣ-ಪರಿಪೂರ್ಣವಾದ ರೂಪವನ್ನು ಎಲ್ಲಾ ಜೀವಿಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಕಂಡು ತಿಳಿಯುತ್ತಾ, ’ಸಮದರ್ಶಿ’ಗಳಾಗುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ಪರಮಾತ್ಮನು ಈ ಗೀತೆಯ ಶ್ಲೋಕದಲ್ಲಿ ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದಾನೆ.

ಧ್ರುವನಿಗೆ ಪರಮಾತ್ಮನ ಸಾಕ್ಷಾತ್ಕಾರವಾದಾಗ, ಆ ಶ್ರೀಮನ್ನಾರಾಯಣನು ಮಾತಾನಾಡುವಂತೆ ಧ್ರುವನಿಗೆ ಹೇಳುತ್ತಾ, ತನ್ನ ಶಂಖವನ್ನು ಧ್ರುವನ ಕೆನ್ನೆಗೆ ತಾಗಿಸುತ್ತಾನೆ. ಆಗ ಧ್ರುವನು ಹೇಳುತ್ತಾನೆ:
"ಯೋ ಅಂತಃಪ್ರವಿಶ್ಯ ಮಮ ವಾಚಮಿಮಾಂ ಪ್ರಸುಪ್ತಾಂ|
ಸಂಜೀಯತ್ಯಖಿಲ ಶಕ್ತಿಧರಃ ಸ್ವಧಾಮ್ನಾ..."

ಯಾರು ನನ್ನ ಒಳಗೆ ನಿಂತು ನಾನು ನುಡಿಯುವಂತೆ ಪ್ರೇರೇಪಿಸುತ್ತಾನೋ, ನನ್ನ ಇಂದ್ರಿಯಗಳ ಒಳಗೆ ನಿಂತು ನನ್ನ ಎಲ್ಲ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಾನೊ, ಅಂಥ ಅಂತರ್ಯಾಮಿಗೆ ನನ್ನ ನಮಸ್ಕಾರ.

ನಮಗೆ theory ಅರ್ಥವಾಯಿತು; ಉದಾಹರಣೆಯು ಅರ್ಥವಾಯಿತು; ಆದರೆ ಇದು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ನಮ್ಮ ಒಳಗೆ ಹೋಗಬೇಕು ಎಂದರೆ, ಪುನಃ ಪುನಃ ನೆನಪು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾ ಇರಬೇಕು. ಮನನ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾ ಇರಬೇಕು. ಹಿಂದಿನ ಶ್ಲೋಕದಲ್ಲಿ ಕೃಷ್ಣನೇ ಹೇಳುತ್ತಾನೆ:
"ತದ್ಬುದ್ಧಯಃ ತದಾತ್ಮನಃ ತನ್ನಿಷ್ಠಾ ತತ್ಪರಾಯಣಾಃ"

ಪುನಃ ಪುನಃ ಶ್ರವಣ-ಮನನಾದಿಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಾ, ಪರಮಾತ್ಮನಲ್ಲಿಯೇ ಮನ ಬುದ್ಧಿ ಇಟ್ಟರೇ, ಆಗ ವೈಕುಂಠ ಸುಲಭವು. ಇದಕ್ಕೆ, ಮತ್ತೆ, ಪರಮಾತ್ಮನ ಕೃಪೆ, ಗುರುಗಳ ಆಶೀರ್ವಾದ ಅವಶ್ಯಕತೆ ಇದೆ.